Ông tốt nghiệp Khoa Toán cơ, Đại học Tổng hợp Quốc gia Moscow (Lomonosov), Liên Xô cũ (nay thuộc Liên bang Nga) năm 1979; Ông bảo vệ thành công luận án tiến sĩ cũng tại trường đại học này năm 1982; Ông được nhà nước phong tặng danh hiệu Phó Giáo sư năm 1991. Năm 2013, ông được Tập đoàn truyền thông Nikkei (Nhật Bản) trao giải thưởng Nikkei Asian vì những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của ngành CNTT Việt Nam.

- Từ 2013: Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần FPT.
- Từ 2024: Chủ tịch Ủy ban Phát triển Công nghiệp Bán dẫn Việt Nam thuộc VINASA
- Từ 2023: Phó Chủ tịch Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia
- Từ 2023: Thành viên Ban cố vấn - Temasek Đông Nam Á.
- Từ 2023: Đồng Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Hàng đầu Việt Nam.
- Từ 2019: Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam (VIDA).
- Từ 2018 đến 04/2023: Thành viên HĐQT Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank).
- Từ 2017: Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ; Trưởng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân thuộc Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính.
- Từ 2012 đến 2013: Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần FPT.
2009 đến 2012: Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần FPT.
- Từ 2002 đến 2009: Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần FPT.
2001 đến 03/2021: Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA).
- Từ 1998 đến 2005: Chủ tịch Hội doanh nghiệp trẻ Việt Nam.
- Từ 1988 đến 2002: Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần FPT.